Tafelvoetbal: rollagers vs glijlagers

Duurzaamheid heeft ook bij het tafelvoetbal zijn intrede gedaan.

Wat opvalt is dat er de laatste jaren nog maar zelden een houten spelertje breekt. Ook het aantal speelbaren die moet vervangen worden is drastisch gezakt. Dat komt grotendeels door de evolutie in de ontwikkeling van de tafel. Voor de spelertjes kan dat een betere houtkeuze zijn. Maar ook de richting van de houtnerven (horizontaal vs verticaal) hebben een sterke invloed op de stevigheid van het spelertje.
De speelbaren zijn natuurlijk ook geëvolueerd. Vroeger zag je de toplaag dikwijls afpellen door de enorme hoeveelheid wrijving met het metaal van de kogelladers.

Maar wat zijn die kogellagers nu eigenlijk? De kogellager is wat meer in het nieuws gekomen de laatste jaren door de populariteit van de “fidget spinner”. Het speelgoedje die elk kind ondertussen in meervoud op zijn kamer liggen heeft. Centraal staat een kogellager waar een mechanisme in grote snelheid omheen kan draaien. Maar terug naar het tafelvoetbal… De kogellagers bevinden zich in de omkadering van de tafel. Elke speelbaar is bevestigd in de tafel door ze door de kogellagers te glijden. De kogellagers zorgen ervoor dat de speelbaar soepel kan glijden en vlot kan draaien. Het grote nadeel van de kogellagers is hun lawaai en de ruimte die ze laten in het contact tussen de roulementjes en de speelbaar zelf. Die speling, van slechts enkele millimeter, zorgt ervoor dat de ‘plooidruk’ op de speelbaren hoger wordt. Dit werkt een beetje zoals een hefboom. Trek de baar volledig naar je toe en het kantelpunt of drukpunt zal dan op het topje van één kogeltje liggen. Als je dan druk uitoefent op de speelbaar; zorgt de speling in die ruimte voor een hefboomkracht zodat de speelbaar kan geplooid worden.

Glijlagers op de kicker zorgen voor een stabieler spel.

De oplossing werd gevonden in de glijlagers. Ze zijn vervaardigd uit kunststof en zorgen ervoor dat er minder spelingsruimte is met de speelbaar. Daarnaast is het contactvlak (of raakvlak) tussen de glijlager en de speelbaar veel groter in oppervlakte. De speelbaar heeft namelijk contact met de volledige breedte van de glijlager. In tegenstelling tot de kogellager waar de wrijving zich in oppervlakte beperkt tot dat eene of die twee rakende kogelballetjes. De hefboomkracht is dus veel minder bij glijlagers, waardoor een speelbaar plooien veel moeilijker wordt.

Een extra voordeel, en voor sommige nadeel, is dat bij enkelspel de speelbaren veel makkelijker omhoog blijven staan. Bij kogellagers vielen deze direct terug naar beneden bij de minste beweging van de tafel. Voor degene in balbezit is het dus een voordeel. Voor degene die de bal dient te veroveren is het een nadeel. Doch is het spel hierdoor extra technisch geworden, wat zeker een positieve evolutie is. Vroeger ging de verdedigende speler eens kort met de speelbaar stampen tegen de rand van de speeltafel en de omhoogstaande baren vielen terug naar beneden. Ondertussen is de speelmentaliteit toch aan het veranderen dat dergelijke ‘stampjes’ eerder aanzien worden als onsportief speelgedrag. Vaak omdat de speler zich eerder onzeker voelt over zijn eigen technische spelcapaciteiten. Je ziet het vooral nog gebeuren in de lagere competitiereeksen. In de topreeksen zal je dat zelden of nooit nog zien gebeuren.

De kogellagers vervangen door glijlagers

De nieuwe tafels van de afgelopen jaren zijn bijna allemaal reeds uitgerust met glijlagers. Maar wat met die tafel die je thuis staan hebt om te trainen? En hoeveel kost dat om die lagers te vervangen? En hoe doe je dat?

Zelf heb ik mijn trainingstafel omgebouwd van kogellagers naar glijlagers. De glijlagers heb ik, na eens rond zoeken op het internet, gekocht bij Quality Games voor 55,95€. Een enorme upgrade van speelkwaliteit voor relatief weinig geld als je het mij vraagt. Het vervangen van de kogellagers door glijlagers gaat eigenlijk vrij vlot. Je haalt de speelbaar uit de tafel door het dichtsbijzijnde spelertje (bij het handvat) los te vijzen en het handvat te verwijderen. Daarna schuif je zonder probleem de speelbaar uit de tafel. Aan de zijkant van de tafel verwijder je dan het beschermkapje en haalt de kogellager uit het gaatje. Daarna simpelweg de glijlager in de plaats steken en alles terug monteren (vergeet niet beide kanten van de speeltafel te vervangen). Een voorbeeld hiervan zie je terug in het filmpje. Ik keer alvast niet meer terug naar de oude kogellagers. Start playing!